Poprawa jakości życia pacjentów onkologicznych to jeden z kluczowych celów współczesnej medycyny. Odpowiedzią na tę potrzebę jest m.in. chemioterapia paliatywna, będąca formą leczenia objawowego. Czym jest i w jakim stadium choroby jest stosowana?
Chemioterapia paliatywna – co to jest?
Chemioterapię paliatywną definiuje się jako leczenie objawowe, które stosowane jest u pacjentów onkologicznych w celu poprawy jakości życia oraz zmniejszenia dolegliwości bólowych związanych z chorobą nowotworową. Z medycznego punktu widzenia polega na podawaniu leków cytostatycznych (przeciwnowotworowych), które wykazują się toksycznym działaniem na komórki nowotworowe. Lekarstwa mogą być podawane zarówno doustnie, jak i kanałowo lub dotętniczo. Co ważne, chemioterapia paliatywna może opierać się na jednym rodzaju leku lub ich większej ilości.
Kiedy stosuje się chemioterapię paliatywną?
Chemioterapia paliatywna dedykowana jest pacjentom cierpiącym na zaawansowaną chorobę nowotworową (stadium III) lub dającą przerzuty (stadium IV). W takich przypadkach dalsze leczenie bądź operacyjne usunięcie choroby nowotworowej nie jest już możliwe. Ostateczną decyzję o zastosowaniu terapii objawowej podejmuje lekarz prowadzący, jeśli stan zdrowia chorego umożliwia jej wdrożenie, a wiek nie przekracza 70 lat. Należy podkreślić, że w trakcie chemioterapii paliatywnej regularnie monitoruje się kondycję fizyczną pacjenta i jeśli terapia prowadzi do znacznego osłabienia, może zostać zawieszona lub przerwana do momentu poprawy ogólnego samopoczucia.
Systematyka leczenia paliatywnego
Paliatywne postępowanie medyczne przeprowadza się w seriach nazywanych kursami. Warto podkreślić, że już po przeprowadzeniu dwóch kursów istnieje szansa na ocenę jego skuteczności. Chemioterapia paliatywna może zatrzymać postęp choroby, natomiast ważne jest, aby regularnie przeprowadzać analizę stanu zdrowia pacjenta i określać, w jaki sposób wpływa ona na jego organizm. Liczba tzw. kursów nie jest określana przez ogólnie przyjętą normę – decydującym czynnikiem jest w tym przypadku niezmiennie kondycja i wyniki chorego, a także stan psychiczny i fizyczny. Jeśli obserwowany jest spowolniony rozrost komórek nowotworowych, a pacjent nie notuje poważniejszych dolegliwości, wtedy leczenie może być kontynuowane.
W jakich chorobach nowotworowych stosuje się leczenie paliatywne?
Leczenie paliatywne, mające na celu podniesienie komfortu życia chorego stosuje się w różnych rodzajach chorób nowotworowych. Wśród nich znajdują się m.in. nowotwory atakujące jelito grube, jajniki, płuca, prostatę, okolice głowy i szyi (np. krtań, jamę ustną, zatoki), a także mięsaki tkanek miękkich.
Jak długo trwa leczenie objawowe u pacjentów onkologicznych?
Statystyki medyczne pokazują, że chemioterapia paliatywna trwa średnio kilka miesięcy, choć zdarzają się przypadki, w których stosowana jest nieco dłużej – nawet przez 2 lata. Nie da się jednak udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ plan leczenia paliatywnego jest ściśle uzależniony od stanu zdrowia pacjenta, samopoczucia, uwarunkowań chorobowych i ogólnej kondycji fizycznej.
Czy ten rodzaj terapii daje szanse na wyleczenie?
Chemioterapia paliatywna ma na celu m.in. przedłużenie życia osób cierpiących na choroby nowotworowe oraz spowolnienie ich rozwoju i poprawę jakości codziennego funkcjonowania. Ze względu na to, że nie jest tożsama z leczeniem polegającym na wyeliminowaniu choroby, nie daje szans na wyleczenie i remisję nowotworu.
Skutki ubocznej chemioterapii paliatywnej
Opisywana terapia objawowa, podobnie jak w przypadku standardowej chemioterapii, może wywoływać określone skutki uboczne. Wiąże się to ściśle z jej działaniem – wpływa ona bowiem nie tylko na komórki dotknięte chorobą, ale również te zdrowe. Wśród najczęściej wymienianych skutków ubocznych znajdują się: utrata włosów, dolegliwości ze strony układu pokarmowego (zatwardzenia, biegunki, nudności), znaczne pogorszenie kondycji skóry i paznokci, uszkodzenie układu nerwowego.